Những chia sẻ và lời khuyên đầy cảm hứng từ thầy Tommy Nguyễn tới các WISHers hậu cuộc thi Career Quest 2020

Chào buổi sáng các quý thầy cô, các phụ huynh và học sinh thân yêu, 

Tên tôi là Tommy, đồng sáng lập và COO của Point Avenue.

Trước tiên, tôi xin cảm ơn chị Minh và Wellspring đã đăng cai tổ chức cuộc thi Career Quest 2020. Nhiệt huyết và quyết tâm nâng cao chất lượng học tập mà Wellspring dành cho các em học sinh của mình đã được thể hiện rõ qua quá trình lên kế hoạch và phối hợp tổ chức các chương trình đào tạo, cả ở trong và ngoài giảng đường. Tôi cũng muốn gửi lời cảm ơn các thành viên khác của Ban giám khảo về những hiểu biết, lời khuyên và cố vấn anh chị đã dành cho các em học sinh. Giống như các em, chính bản thân tôi cũng học được rất nhiều từ việc lắng nghe những câu hỏi và gợi ý của anh chị. Tiếp đến, tôi muốn cảm ơn các bậc phụ huynh vì đã luôn chú trọng đầu tư cho giáo dục và dành những điều tốt đẹp nhất cho con em mình. Tất cả chúng ta sẽ không thể có mặt ở đây nếu không có sự ủng hộ của các anh chị. Và cuối cùng, tôi muốn cảm ơn các em học sinh, vì lượng thời gian và công sức khổng lồ mà các em đã dành cho cuộc thi này. Tinh thần làm việc, khả năng lãnh đạo và ý chí vươn lên mà tôi thấy ở đây không chỉ là yếu tố thiết yếu cho sự phát triển và thành công của riêng các em, mà của cả cộng đồng học sinh chúng ta, của Việt Nam và của thế giới. 

Khi còn nhỏ, tôi từng có rất nhiều ước mơ. Từ chơi bóng cho Giải Bóng bầu dục Quốc gia, chinh phục đỉnh Everest cho đến bay lên Sao Hoả và khám phá vũ trụ rộng lớn; phải thú nhận rằng, nhiều ý tưởng của tôi khá viển vông và ngốc nghếch. Sáng 11 tháng 9 năm 2001, khi tôi đang đi bộ đến lớp Hóa ở trường trung học cũng là lúc tin tức về cuộc tấn công vào Trung tâm Thương mại Thế giới bất ngờ ập đến. 

Vào khoảnh khắc chứng kiến tòa tháp đôi đổ sập và cướp đi sinh mạng của gần 3.000 người, tôi nhận ra sứ mệnh của mình là phục vụ đất nước và nhập ngũ. Trong 15 năm sau đó, tôi tham gia chiến đấu trong hai cuộc xung đột vũ trang tại Trung Đông, và sau đó là tư vấn và hỗ trợ về chính sách an ninh cho hàng chục Quốc gia. Từ việc dẫn dắt các đồng đội trên chiến trường đến giúp xây dựng lại những ngôi làng bị tàn phá bởi chiến tranh tại Afghanistan, tôi đã học được cách phối hợp với đồng nghiệp để giải quyết vấn đề và vượt qua thử thách.
 

Sau khi xuất ngũ, tôi quyết định học cao học. Dù đã có nhiều năm xây dựng sự nghiệp trong chính phủ Mỹ, giờ đây tôi lại phải bắt đầu lại từ đầu và xác định lại danh tính của chính mình. Tôi nhanh chóng nhận ra rằng bản thân không có nền tảng kiến thức về kỹ thuật và phân tích để theo đuổi các ngành STEM. Kết quả là, tôi đã chọn học Quản trị Kinh doanh, tập trung vào tài chính và lập nghiệp, từ đó bắt đầu một con đường mới đến ngân hàng đầu tư. Thời gian ở Phố Wall, tôi làm việc với các công ty vừa và lớn, giúp họ huy động vốn, sáp nhập và mua lại các công ty khác để phát triển. Tại đây, tôi đã học được cách làm việc với những người thuộc nhiều ngành nghề khác nhau - lần này là để xác định, đánh giá, đàm phán và tận dụng các cơ hội phát triển cho khách hàng của mình.

Không mất nhiều thời gian để tôi nhận ra rằng mình sẽ không theo đuổi sự nghiệp tài chính lâu dài. Tài chính đã dạy tôi nhiều kỹ năng hữu ích và cung cấp cho tôi kinh nghiệm chuyên môn đầu tiên sau thời gian xuất ngũ; tuy vậy, nó không phải sứ mệnh mà tôi mong đợi - làm việc với mọi người để phục vụ cho một lý tưởng cao đẹp chung. 

Cuối cùng thì, tôi trở lại Việt Nam và Đông Nam Á - nơi tôi hiện đang làm việc với các nhà giáo dục hàng đầu trên nhiều lĩnh vực để giúp học sinh chuẩn bị cho thành công trong tương lai. Tôi không phải là một giáo viên theo nghĩa truyền thống của từ này; tuy nhiên, tôi có thể sử dụng các kỹ năng về kỹ thuật, phân tích và kỹ năng mềm mà tôi đã tích lũy được để tập hợp những cá nhân có cùng chí hướng lại với nhau, tạo ra một mục tiêu chung và truyền động lực cho họ để cùng nhau hiện thực hóa tầm nhìn về giáo dục. 

Tôi chia sẻ câu chuyện của mình với hy vọng sẽ giúp các em hiểu được:

1. Cuộc đời bao gồm nhiều chương. Nơi chúng ta nghĩ rằng chúng ta sẽ đến thường không phải là nơi cuối cùng. Duy trì một kế hoạch; điều chỉnh khi cần thiết.
2. Một phần của việc tìm kiếm bản thân, chính là việc khám phá ra con người mà em sẽ trở thành. Nếu các em chưa biết sứ mệnh của mình là gì, hãy tiếp tục tìm kiếm, thu thập kiến ​​thức và kỹ năng. Hãy biết đầu tư vào bản thân.
3. Không bao giờ là quá muộn để tái tạo và gây dựng lại bản thân.

Khi mới được giới thiệu về Career Quest 2020 và mục tiêu của cuộc thi này, tôi chỉ nhớ về cụm viết tắt VUCA một cách mơ hồ. Bây giờ, tôi biết rằng VUCA là viết tắt của Biến động, Không chắc chắn, Phức tạp và Mơ hồ. Là một chiến lược gia giáo dục, tôi dành phần lớn thời gian của mình hướng dẫn và cố vấn cho các học sinh, từ trình độ học sinh Lớp 5 đến Thạc sĩ, nhằm giúp các em phát triển kiến ​​thức, kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết để đạt được mục tiêu trước mắt và định hướng thành công trong tương lai. Dù chúng ta gọi đây là những kỹ năng của Thế kỷ 21 hay những kỹ năng cần thiết để phát triển trong một thế giới VUCA thì chúng ta cũng đều đang thảo luận về cùng một vấn đề. Cần thúc đẩy những đức tính và năng lực nào cho học sinh để giúp các em đối mặt với những thách thức trong tương lai cũng như giúp các em điều chỉnh các chiến lược và kế hoạch của mình để trưởng thành và đạt được thành công? 

Mặc dù chỉ tham gia làm giám khảo cho Vòng ba và Vòng chung kết, nhưng qua chất lượng của các video và vòng trả lời phỏng vấn, tôi đã được thấy rõ rằng các em học sinh đã rèn luyện được cho mình những kỹ năng như khám phá đam mê của bản thân, nghiên cứu để giải quyết vấn đề, giao tiếp với các chuyên gia và cộng tác với đồng nghiệp - đều là những kỹ năng mà theo tôi là rất thiết yếu để đối với thành công trong tương lai của các em.

Tôi nghĩ tất cả chúng ta đều có thể đồng ý rằng, thế giới của hiện tại khác nhiều so với ngày xưa, nơi mà tôi và cha mẹ các em đã học cách trưởng thành. Trong mỗi giai đoạn của cuộc sống này, mọi thứ đều diễn ra với tốc độ ngày càng nhanh hơn và rủi ro thì ngày càng lớn hơn. Một sai lầm có thể khiến ta lệch bánh và dẫn đến một ngã rẽ hoàn toàn khác. Cha mẹ cần có chiến lược hơn khi lập kế hoạch và hướng dẫn để giúp con đạt được thành công trong lĩnh vực mình mong muốn. Vào đại học - việc trước đây có tính cạnh tranh vừa phải - giờ đây đã trở nên khó khăn hơn nhiều. Chỉ học tốt trên lớp, chơi một vài môn thể thao, thực hiện một số dự án cộng đồng và cố gắng trở nên toàn diện là chưa đủ. Trong thế giới ngày nay, mỗi em đều phải tự tạo cho mình một lợi thế, điều gì đó khiến các em trở nên khác biệt hẳn so với các bạn cùng trang lứa. Ngoài việc giành được điểm cao, các em phải lập kế hoạch chiến lược và tạo dựng hồ sơ ngoại khóa tốt để thể hiện khả năng và thành tích xuất sắc trong lĩnh vực mà các em quan tâm.

Sự am tường được ưa chuộng hơn toàn diện. Hãy chọn việc trở nên sâu sắc trong một vài lĩnh vực hơn có trải nghiệm rộng rãi mà không có chiều sâu. Hội đồng tuyển sinh của các trường đại học - và sau này là các chuyên gia nhân sự - đòi hỏi kiến ​​thức, kỹ năng và kinh nghiệm đã được kiểm chứng. “Đừng chỉ nói với tôi; hãy chứng minh tôi thấy”. Chia sẻ cho các em một bí mật nhỏ: những học sinh thành công nhất của tôi không phải lúc nào cũng có năng khiếu nhất khi so sánh với các bạn cùng trang lứa. Thay vào đó, các em bắt đầu mỗi phần trong hành trình của bản thân bằng một kế hoạch được cân nhắc kỹ lưỡng và hiện thực hóa bằng hành động.

Một trong những thầy giáo mà tôi nể trọng nhất thường trích dẫn Benjamin Franklin, một trong những người cha sáng lập của Hoa Kỳ; ông nhắc nhở tôi rằng: "Nếu bạn thất bại trong việc lập kế hoạch, thì tức là bạn đã lập kế hoạch để thất bại." Câu nói này nghe có phần bi quan; tuy nhiên, thầy tôi cũng thường khơi dậy hy vọng ngay sau đó bằng câu nói khác của tiểu thuyết gia George Eliot: “Không bao giờ là quá muộn để bắt đầu lại những điều bạn đã có thể làm trước đó.”

Có 6 lời khuyên tôi muốn truyền lại cho các học sinh của mình, những người đang chuẩn bị hành trang để bước vào thế giới "VUCA" đầy biến động: 

1. Nắm vững kiến ​​thức cơ bản. Đừng cố gắng suy nghĩ "ngoài chiếc hộp" trước khi các em có thể tận dụng thành thạo những thứ bên trong. Toán. Khoa học. Ngôn ngữ. Trở nên thông thạo ba môn học này chính là cách để các em có nhiều lựa chọn hơn khi vào Đại học và cả sự nghiệp sau này. Các em không cần đạt điểm tuyệt đối, cũng không cần coi đây là những môn học yêu thích. Tuy nhiên, nếu yếu một trong những môn học này, các em cần chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ và luôn hướng tới việc nâng cao kiến ​​thức cũng như kỹ năng của mình. Đừng để mất gốc và giới hạn chính những lựa chọn tương lai của các em.

2. Dành thời gian để khám phá đam mê của bản thân. Đừng coi tất cả mọi thứ liên quan đến việc học là sự bắt buộc. Dù là việc các em thích đọc về các công nghệ mới nhất hay là về việc học lập trình cũng như nghiên cứu về kiến ​​trúc và mỹ thuật, hãy chủ động lập kế hoạch thời gian hợp lý trong thời gian biểu hàng ngày và hàng tuần để phát triển, nuôi dưỡng sở thích cá nhân. Có tài năng bẩm sinh là tốt, nhưng sự nỗ lực thì đáng giá gấp đôi. Tài năng phải được nhân lên bằng nỗ lực để chuyển hóa thành kỹ năng. Kỹ năng nhân với nỗ lực sẽ bằng thành tích. Trong cả hai phương trình, sự nỗ lực chính là yếu tố thúc đẩy. Liên quan tới lời khuyên ở trên, các em hãy nhớ rằng, càng nắm vững những kiến ​​thức cơ bản và hoàn thành trách nhiệm của mình càng nhanh, càng có nhiều thời gian để làm những điều mình muốn.

3. Tiến hành nghiên cứu. Chỉ nói rằng mình thích một điều gì đó là chưa đủ. Hội đồng tuyển sinh không quan tâm đến việc các em nói bản thân thích gì. Họ muốn thấy các em đã đầu tư thời gian vào đâu, kiến ​​thức và kỹ năng các em đã tích lũy được là gì, và đâu là những cơ hội các em đã tự tạo ra cho chính mình. Hãy đọc về các xu hướng phát triển mới nhất trong lĩnh vực yêu thích của các em. Những kiến ​​thức và kỹ năng nào là cần thiết để thành công trong lĩnh vực (học thuật hoặc ngoại khóa) này? Hãy kết nối và học hỏi từ các chuyên gia trong lĩnh vực ấy. Lĩnh vực này có thay đổi theo thời gian không? Thay đổi như thế nào? Trong 10 tới 20 năm nữa, lĩnh vực này sẽ phát triển về đâu? Các em cần làm thế nào để có thể định vị bản thân tốt hơn để phát triển trong lĩnh vực mà mình quan tâm?

4. Tham gia vào các cộng đồng. Cách dễ nhất để nuôi dưỡng niềm đam mê của mình là bao quanh bản thân bởi những người có cùng tư tưởng. Cho dù em quan tâm đến thể thao, phục vụ cộng đồng, nghiên cứu khoa học hay biểu diễn nghệ thuật, bước đầu tiên là hãy tham gia một đội nhóm, câu lạc bộ hoặc tổ chức. Hãy cố gắng cam kết ít nhất một năm cho cộng đồng này. Các cộng đồng thường cung cấp nhân lực, tài nguyên và quá trình đào tạo để mỗi người trong số các em có thể bắt đầu một hành trình học tập. Quan trọng hơn, họ hỗ trợ về thể chất và tinh thần khi các em va chạm thử thách. Nếu không thể tìm thấy một cộng đồng mà mình quan tâm, hãy bắt đầu một cộng đồng mới với bạn bè của chính các em.

5. Tìm kiếm công việc và hoạt động tình nguyện trong cộng đồng. Hãy nhớ rằng, hội đồng tuyển sinh luôn tìm kiếm những học sinh có thành tích cao trong một lĩnh vực nhất định. Điều này cũng có nghĩa là họ tìm kiếm các đội trưởng hoặc nhà lãnh đạo các tổ chức trong cộng đồng. Đương nhiên, để vươn lên vị trí lãnh đạo trong bất kỳ tổ chức nào cũng cần có thời gian. Tìm cách đóng góp cho cộng đồng của mình bằng cách tình nguyện thực hiện các nhiệm vụ từ đơn giản nhất. Hãy chứng tỏ rằng các em có thể gia tăng giá trị cho tổ chức, sẵn sàng đặt nhu cầu của nhóm lên trước nhu cầu của chính bản thân mình. Những người làm tăng giá trị cho cộng đồng thường rất được nể trọng. Dần dần, các em sẽ được giao phó những vai trò và trách nhiệm lớn hơn.

6. Tận dụng các cơ hội. Khi ở những vị trí quan trọng trong một tổ chức, bao giờ các em cũng sẽ được trao các nhiệm vụ vừa là thử thách, vừa là cơ hội để thể hiện bản thân. Hãy nhớ, tài năng phải được nhân lên bằng nỗ lực để chuyển hóa thành kỹ năng. Kỹ năng nhân lên với nỗ lực sẽ bằng thành tích. Hãy luôn nhận những cơ hội này dù khó khăn đến đâu. May mắn sẽ xuất hiện khi nỗ lực gặp được thời cơ. 

Xin cảm ơn.